رهبری سیاسی رویدادهای انقلابی کمون پاریس در دست کدام طبقه قرار داشت؟ این پرسشی است مجادله‌برانگیز که تاریخ‌نگاران کمون دربارهی آن نظرات مختلفی ابراز می‌کنند: برخی مانند رابرت تومس (1999)، راجر گلد (1995) [1] پیشه‌وران شهری را فعال‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین طبقه در شکل‌گیری کمون پاریس می‌دانند. در میان ایرانیان، آقای سعید رهنما نیز از این تز دفاع می‌کند. اما به باور گروهی دیگر نظیر ژاک روژری (1964، 1988) و فلوریان گرامس (2014) [2] طبقه‌ی کارگر در رویدادهای انقلابی کمون نه تنها از لحاظ مشارکت، بلکه در ابتکار عمل و طرح اندیشه‌های نو نیز نقش رهبری را ایفا کرده است
تولید کالایی ساده و سرمایه‌داری – چند نکته
تولید کالایی ساده به معنای محدودکلمه و درتمایز با تولید کالایی خرد (آن گونه که در پژوهش‌های اخیر مصطلح شده است) تولیدکنندگانی را دربرمی‌گیرد،که مالکیت وسایل تولید خویش را در اختیاردارند و تمامی محصول آنها به کالا تبدیل می‌شود (برخلاف تولید کالایی خرد،که فقط مازاد تولید به کالا تبدیل می‌شود). این وضع بیان‌گر این است که بازار به سازوکاری مستقل از انسان‌ها بدل شده است وتولیدکنندگان برای تامین نیازمندی‌ها و فروش محصولات خود به اجبار باید به بازار مراجعه کنند،این امربه برقراری شرایط گذار به سرمایه‌داری یا سلطه‌ی روابط سرمایه‌داری دلالت می‌کند. بدین‌ترتیب،تولید کالایی ساده با اصطلاح خرده‌بورژوازی مترادف می‌شود .
سایت ح. آزاد 