گفتار حاضر در بارهی «دیکتاتوری پرولتاریا» شامل دو بخش است: بخش نخست، خلاصهای است از اثر هال دریپر در این مورد. او در این اثر نشان میدهد که معنای اصطلاح دیکتاتوری در نیمهی قرن نوزدهم با معنای امروزی آن متفاوت بود و هدف مارکس از کاربرد این اصطلاح صرفا «حاکمیت سیاسی پرولتاریا » به شکل سیاسی جمهوری دموکراتیک بود، نه آن چنانکه اگوست فون هایک در «راه بندگی» مینویسد «خودکامگی» و «از بین بردن آزادیهای فردی». و همچنین اثبات این نکته که این اصطلاح نه ملهم از بلانکی، بلکه کاملا در نقد نظرات او بود. بخش دوم، کمون پاریس را بهعنوان یک نمونهی مشخص تاریخی از دیکتاتوری پرولتاریا مورد بررسی قرار میدهد.
ح. آزاد

گفتگو با واکاوی سوسیالیستی: معرفی سه گرایش در بازخوانی کاپیتال
در این گفتگو تلاش بر این است از سه گرایشی که بعد از جنگ جهانی دوم برای بررسی و پژوهش دقیقتر از روش مارکس و ساختار کتاب سرمایه تشکیل شده بود، یک معرفی اجمالی ارایه شود: یعنی تاریخچهی شکلگیری، وجوه اشتراک و وجوه تمایز سه گرایش مکتب اونو، خوانشهای نو از مارکس و دیالکتیک نظاممند. متاسفانه درابتدا درمیان روشنفکران چپ ایران هر سه گرایش تحت عنوان دیالکتیک نظاممند معرفی شدند، و بعدتر با تفکیک خوانشهای نو، ازدوگرایش دیگر یعنی مکتب اونو و دیالکتیک نظاممند همچنان بدون تمایز ازیکدیگر تحت عنوان دیالکتیک نظاممند نام برده میشود. یکی دیگر از دغدغههای این گفتار تاکید بر این تمایز است.